W związku z pojawiającymi się niejasnościami dotyczącymi karmienia piersią i ryzykiem próchnicy wczesnego dzieciństwa (ECC) poniżej przedstawiamy stanowisko zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej:
Dobroczynny wpływ karmienia piersią na zdrowie ogólne dziecka i matki nie jest kwestionowany. ECC to choroba o wieloczynnikowej etiologii i z tego względu niezwykle trudno jest zaprojektować wysokiej jakości badanie prospektywne z randomizacją, które jednoznacznie określiłoby wpływ przedłużonego karmienia piersią (> 12. m.ż.) oraz karmienia bezpośrednio poprzedzającego okresy snu dziecka, gdy obecne już w jamie ustnej zęby nie są oczyszczane.
Istnieją pozycje piśmiennictwa wskazujące, iż karmienie piersią ≥12 miesięcy znacząco podnosi ryzyko ECC [Cui, 2017], zaś karmienie piersią do 6. miesiąca życia lub jakikolwiek epizod karmienia piersią w pierwszym roku życia dziecka, zmniejsza ryzyko ECC.
Systematyczne przeglądy piśmiennictwa analizujące to zagadnienie wskazują na liczne błędy popełnione przez badaczy na etapie projektowania protokołu badania. Analiza piśmiennictwa Valaitis i wsp. [2000] wskazuje na istnienie związku pomiędzy przedłużonym karmieniem piersią oraz karmieniem bezpośrednio przed snem, a występowaniem ECC. Branger i wsp. [2019] rekomendują konsultację stomatologiczną przy kontynuowaniu karmienia piersią powyżej 1.r.ż., podkreślając rolę innych czynników wpływających na ryzyko wystąpienia ECC – nawyki żywieniowe i higieniczne, suplementację fluoru.
Podnoszone niekiedy kwestie zaspokajania głodu w nocy u dzieci powyżej pierwszego roku życia są według zaleceń medycznych błędne i kształtują nieprawidłowe nawyki żywieniowe
Istotnym zagadnieniem jest także częstość spożywania posiłków, które powinny otrzymać małe dzieci w ciągu dnia:
4 – 5 posiłków: 3 podstawowe i 1 – 2 uzupełniające. [Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1-3. roku życia].Dzieci młodsze w drugim roku życia niekiedy wymagają większej liczby mniejszych objętościowo posiłków. Wartość energetyczna i odżywcza diet dzieci powinna realizować zapotrzebowanie żywieniowe dzieci określone w normach.”
Potwierdzono związek między próchnicą wczesnego dzieciństwa, a częstością karmienia dzieci w wieku żłobkowym, także piersią [Feldens, 2018].
Mając na uwadze niejednoznaczność doniesień naukowych oraz wysoką frekwencję ECC i jej ciężkiej postaci wśród dzieci przedszkolnych w Polsce, Polskie Towarzystwo Stomatologii Dziecięcej (PTSD) przyjęło i podtrzymuje stanowisko uwzględniające obecny stan wiedzy, świadomość prozdrowotną rodziców małych dzieci, praktyki żywieniowo-higieniczne i niedostateczne korzystanie z profilaktyki fluorkowej, zalecając stopniowe, w nocy i przed drzemkami, ograniczanie karmienia piersią dzieci z obecnym w jamie ustnej uzębieniem w sytuacji, gdy zęby nie są oczyszczane po karmieniu.
Zespół Ekspertów Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej